Historia oleju rzepakowego

Olej rzepakowy, obecnie trzeci najczęściej używany olej do gotowania na świecie, tuż za olejem palmowym i sojowym, ma ciekawą historię. Niewielu wie, że zanim stał się podstawą wielu przepisów kulinarnych, jego głównym zastosowaniem było smarowanie warsztatów i statków wojennych podczas II wojny światowej.

Olej rzepakowy, będący rodzajem oleju nasiennego, uzyskuje się z maleńkich nasion rośliny, które są miażdżone w celu wydobycia zawartego w nich tłuszczu. Podobnie jak olej sezamowy, jest on produkowany z nasion, podczas gdy oliwa z oliwek powstaje z miażdżonych oliwek. Jednak w przeciwieństwie do tych produktów, które były spożywane przez wieki, olej rzepakowy stał się bezpieczny do konsumpcji dopiero od około 50 lat.

Wcześniej roślina ta wytwarzała olej o wysokiej kwasowości, używany głównie do smarowania silników statków wojennych oraz do zasilania prymitywnych lamp. W tamtych czasach olej uzyskiwano z rośliny zwanej rzepakiem, która wytwarzała związek bogaty w erukowy kwas i glukozynolany, którym zawdzięczał swój odpychający smak.

Wzmianka o smaku była jednak bez znaczenia w obliczu rosnącego zapotrzebowania na smarownice podczas II wojny światowej. Rolnicy w Ameryce i Kanadzie zaczęli uprawiać rzepak, aby sprostać temu zapotrzebowaniu. Po wojnie, gdy zapotrzebowanie na smar dla statków i samolotów spadło, eksperci z Kanady postanowili znaleźć sposób, aby utrzymać rolników zajętych uprawą oleju nasiennego.

Tworzenie nowej odmiany rzepaku, ubogiej w erukowy kwas, stało się celem ich badań. Dzięki krzyżowaniu różnych odmian rzepaku, naukowcy z Uniwersytetu Manitoba opracowali nową wersję tej rośliny, wprowadzoną na rynek w latach 70. XX wieku.

Nowy olej, pozbawiony niepożądanych kwasów, można było sprzedawać jako neutralny smakowo płyn, idealny do smażenia, dodawania do ciast czy przyrządzania majonezu. Czas było więc nadać mu nazwę, co zrobili w sposób twórczy, nazywając go Canadian Oil Low Acid, co wkrótce skrócono do znanej obecnie formy – canola.

Kolejny raz, gdy zabraknie oleju do smarowania łańcucha rowerowego, można spróbować użyć oleju rzepakowego.